Ana içeriğe atla

Sêsilê, Abdullah Kaya

Sêsilê, Abdullah Kaya, Avesta

Di romanên Kurdî yên ewilîn û niha de temayên herî zêde derdikevin pêşberî me, evînên bêmiraz in, zordariyên axa û began in, mijarên netewî ne, dozên xwînê ne. 

Di Sêsilêyê de jî temaya sereke, yek dozeke xwînê ye û pê re jî evîn e. Vêca bi honandineke balkêş û kêm ceribandî. Romana me navê xwe ji serlehengê xwe Sêsilê digire. Sêsilê çawakî navek e. Navê lehengê me Silêman, bi awayê kurt Silê ye. Ji ber jêhatîbûna wî ya bi nav û deng jî jê re Sêsilê ango Silêmanê bi qasî sê kesan jêhatî. Di destpêka romanê de behsa niqaşên du gundan tête kirin. Dozeke xwînê ku ji sedema çend heb kevokan derdikeve û di dawiyê de jî dibe sedema kuştina du kesan û koçberbûyîna malek. Sêsilê ji bo ku bi birayê xwe re ji xwîniyên xwe yekî dikujin dikeve girtîgehê û 10 sal ceza tête birîn. 

Romana me ji du layan diherike, li aliyê din jî ji gundê Rindika em piçek behsa Dilşayê bikin. Dilşa keçeke xweşik, bi bejn û bal e. Keçeke xama ye Dilşa lê, ji bo kesên ku ji bonê tên na'ecibîn e, zewaca xwe piçek bi derengî xistiye. Lê demek tê êdî ji gotgotên malbat û derdora xwe aciz dibe, biryara xwe dide dê êdî bizewice. Ferman ew kes e ku tê ber derî. Kurê Hecî Qasim Akyol e. Hecî Akyol mirovek dewlemend û bi mal û milk e. Ferman bi ser û sincê xwe ne yekî gora dilê Dilşaya bedew bû. Dilşa bi mecbûrî êdî jê re herê dike û dizewicin. Lê bi çi awayî xûna wan ji hevdû re nakele, ser de jî ku zarok ji wan re çênabê êdî aramiyek namîne di malê de. Di malê de Dilşa ji xesiya xwe Besnayê jî hinek tehdeyî dibîne. Lê ku Dilşa bi hinek ef'alên xesiya xwe bi meleyê gund Mele Cemîl re dibîne, Besna bela xwe ji Dilşayê dike. Dilşa û Ferman bo ku zarok ji wan re çêbibe cih bi cih digerin lê bê fêde ye. 

Dawiyê ji bo biçin ser dixtor Ferman û Dilşa diçin Amedê. Dilşa di nav kuçeyan de rêya xwe şaş dike û dikeve pê mirovek biyanî. Ev kes Sêsilê bixwe ye. Di rê de Dilşa hindik dimîne bixeriqe, Sêsilê pê digire û tîne mala xwe, jê çîroka wê dibihîze û dibin evîndarên hevdû. Dilşa dibêje, kesê ku ez li bendê bûm ev xortê çeleng bû. Dawiyê de Ferman vedigere Hezoyê û ji maliyan re dibêje, min Dilşaya jina xwe li Amedê wenda kir. Lê malbat naxwaze derdora wan bi vî hawê zanibin ku weke kurê wan xwedî li jina xwe jî derneketî. Lê ser rêyek fikirîn, wek ku ji derdora xwe re bêjin, Dilşa di çemek de ji pişta hespê bi Ferman re noqî nav avê bûye, Ferman xilas bûye lê ew wenda bûye. Sêsilê diçe gund solixa van agahiyan dike û vedigere bajêr. Dayika Sêsilê Kevjal jî Dilşayê di'ecibîne û dê bi zewaca wan razî bibe. Li vê derê xilas dibe roman.

... 

Bûyer bi awayekî rêzkî diherike, vebêjerê me kesê sêyem e. Di romanê de rexne li kevneşopiyên gel tête kirin. Wek Dilşa li pey mêrê xwe dimeşe û qet serê xwe ber bi jor ranake, dawiyê de jî bi şaşitî dide dû yekî din, dû re ef'alên xirab yên melayek bi jina Hecî Akyol, Besnayê re radixe ber çavên xwendevanan. Behs ji çanda şeva ewilîn ya zewacê tête kirin. Wekî dê zava bo ku bûkê bitirsîne û otorîteya xwe pê bide qebûlkirin pêwîst e lê hinek tehdeyî bike. Ev jî bi awayekî rexneyî jê behs tête kirin. 

Wek sal, dem diyar nîn e. Mekan jî stabîl nîn e. Bûyer li Hezo, gundê Rindika û Amedê diqewime.


Ayetullah Badikî, 21.02.2019

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Şikefta Platon û Mirovên Vê Qirnê

 Di medyaya civakî de hesabê jin û mêrekî dişopînim. Ev jin û mêr berî çend salan niştecihên Stenbolê bûne. Li wê derê mûçeyekî wan yê baş hebûye. Ne pere lê di jiyana xwe de bi kêmasiya tiştekî hesiyane. Pir fikirîne û di dawiyê de wê kêmasiyê ferq kirine: AX!  ( Min sûretê ev pîvokên xweşik çend sal berê ji gund girtine.) Erê ezbenî ax! Ev ne kêmasiyek e gelo? Binihêre mirovên di bajaran de dijîn tenê û tenê dema dimrin bi germahiya axê têdigihîjin. Lê ezbenî, ev nayê guhertin, ev qedera wan e gelo? Helbet tê guhertin. Tenê piçek bawerî hebê pir bi rehetî tê guhertin.  Alegoriya şikefta Platon bide bîra xwe. Mirovên di wê şikeftê de beriya ku derkevin derve ji sihên ku ji derva de dixwiyan jî ditirsiyan newsa? Lê dû re çawa bû? Yek rabû zincîran şikand û bi rojê re, bi dinyaya derve re hevrû bû. Piştî wê demê êdî tirsek nema di dilê wan de. Ez mirovên bajaran ku di nava çar dîwaran de dijîn dişibînim mirovên şikefta Platon. (bnr: youtu.be/RmBizVdmp68?si… ) Ev jin û mêrê ku min li ser

BÎR, Nûdem Hezex

BÎR ll Nûdem Hezex Bîr, Nûdem Hezex, Weşanên Dara, 2018, Stenbol Berîya xwendina vê romanê bawerîyeke bi vî hawê di min da hebû: Gelo çima paranîya romanên me welê di cara ewilîn da xwe didin dest. Çima tehm û çêja xwe ji xwendina duyem, sêyem ra jî nahêlin.  Çima dû xwendina cara yekemîn da nabêjin, "xwendevanê ezîz, biborîne lê, ez dê te piçek biwestînim, ez şikeftek im, şikefteke bê ser û ber. Û kesê di vê şikeftê da dest bi rêwîtîyekê bike, divê cara ewil zanibe ez, xewleyên xwe wusa di rêwîtîya yekem da dîyar nakim. Bo ku tu bi her awayî bi xwazî min nas bikî, divê çend carên din jî li min vegerî!" Belê, me vî dixwest. Bextîyar Elî her sax be, ew bi şêweya vegotina xwe vê daxwaza me piçek bicih tîne. Di dersa Edebiyata Nûjen da û di koma me ya xwendinê da li gor lîsteyeke pirtûkan em xwendinan dikin. Di van lîsteyan da yek Êvara Perwaneyê, yek jî Bîr, xwe bi me du caran dane xwendin. Û divê carek, du carên din jî em bixwînin. Da ku bi tevahîya metnan têbigihîji

Ez kî me?

1. Di sala 1989an de li Gundê Kurdmeydanê hatime dinê. Bi eslê xwe ji Hezraza Farqînê me. Lê niha êdî em bûne niştecihên Deşta Mûşê. Gundiyek dera hanê me. Li gund dijîm. 2.Di Zanîngeha Mûş Alparslanê de xwendevanênê Beşa Ziman û Edebiyata Kurdî me. Di asta lîsansê de ev beşa min ya duyem e ku dixwînim. Ya ewil mamostetiya agahiyên civakî. 3.Xwendinên min li ser ziman in. Zimanzan nîn im lê zimanhezek im. Ji xwendinê hez dikim. 4. Ezeb im. Ango di mal de mame. Çima nazewicim? Nizanim, min pereyê qelena wê keçikê da pirtûkan. Niha bo berhevkirina qelenên wê pere kom dikim. 5. Ev ziman bo min wek amûreke lêdanê nîn e, amûreke xweîfadekirinê ye. Weke çûkek, weke keweka gozel bi zimanê xwe distrêm. 6. Partiyeke min nîn e. Ji siloganan aciz im. Têkiliyên min yên bi mirovan re piçek qels in. Ewqas bes e ne? Hekena bipirse...